Okonie

Okoń jest to gatunek ryby z rodziny okoniowatych.

Zasięg występowanie i biotop: Zamieszkuje w Europie z wyjątkiem Półwyspu Iberyjskiego, północnej Szkocji, zachodniej Skandynawii, południowych i środkowych Włoch i zachodniej części Bałkanów oraz w Azji aż do Kołymy. Aklimatyzowany m.in. w Irlandii i w Australii. Występuje w wodach do 1000 m n.p.m., zarówno w płynących jak i stojących, a także w słonawych wodach przybrzeżnych w estuarium rzek. Młodsze osobniki często tworzą ławice, starsze żyją w niewielkich grupach bądź samotnie.

Cechy morfologiczne: Okoń osiąga 60 cm długości i masę ciała do 4 kg. Ma wysokie, bocznie spłaszczone ciało z małymi łuskami mocno osadzonymi w skórze. Pokrywy skrzelowe zakończone ostrymi kolcami, a ich górna krawędź jest ząbkowana. Otwór gębowy duży, przedni, tylna krawędź szczęki sięga do oka. Grzbiet ciemnoszary do oliwkowo-zielonkawego, boki jaśniejsze. Na grzbiecie i bokach 5–9 poprzecznych, ciemnych smug, brzuch biały lub wchodzący w czerwonawy kolor o srebrzystym połysku. Pierwsza płetwa grzbietowa szara z ciemną plamą w tylnej części, druga płetwa zielonoszara, lekko przeźroczysta, płetwy piersiowe żółtawoszare, pozostałe płetwy jaskrawoczerwone. Ubarwienie zmienne w zależności od miejsca przebywania, osobniki żyjące w płytkich prześwietlonych wodach są bardziej jaskrawo ubarwione od tych żyjących w ciemnych, głębokich wodach. Samce są jaskrawiej ubarwione.

Odżywianie: Żeruje głównie o wschodzie i zachodzie słońca nie unikając innej pory dnia. Jednym z głównych pokarmów są skorupiaki. Narybek żywi się planktonem, później ikrą innych ryb (zwłaszcza karpiowatych). Dorosłe osobniki zjadają głównie ryby oraz większe bezkręgowce.

Rozród: Okoń trze się od marca do czerwca na płyciznach. Samica składa nocą 15–20 tyś. ziaren ikry, która jest przyklejana do kamieni, zanurzonych gałęzi, roślin wodnych itp. w postaci długich wstęg o długości 1–2 m i szerokości do 2 cm. Wylęg po 14–21 dniach. Świeżo wylęgłe larwy mierzą 3–6 mm i posiadają jajowatego kształtu woreczek żółtkowy zawierający kroplę tłuszczu, która umożliwia im unoszenie się na wodzie.

Sen ryby: Okoń europejski zapada w nocy w swego rodzaju „stan głębokiego snu”. W tym czasie przebywa przy dnie zbiornika opierając się o dno płetwami brzusznymi i ogonową. Na ten okres „zwija” swoją płetwę grzbietową. Po wybudzeniu, które trwa przez kilka minut ponownie ją rozkłada. Sen ten jest na tyle głęboki, że nie wytrąci z niego okonia nawet jasny snop światła.

Znaczenie gospodarcze: Okoń nie posiada większego znaczenia gospodarczego. Bardzo chętnie łowiony przez wędkarzy na spinning, spod lodu, na żywą i martwą rybę, a także na spławik, grunt i na muchę.

Okonie to konglomerat wykluczeń, bo biorą niemal na wszystko, niemal w każdej wodzie, w każdej warstwie łowiska – od powierzchni, po dno, niemal o każdej porze dnia. Teoretycznie jest to więc ryba prosta do złowienia. Praktycznie jednak złowienie okonia, szczególnie większego, jest prawdziwą sztuką. To ryba pełna kaprysów i dziwacznych zachcianek. Tego samego dnia potrafi wściekle atakować np. Aglię Fluo o białej paletce, by po kwadransie reagować atakiem jedynie na kolor różowy czy na tygrysa albo nawet ignorować całkowicie szeroką pracę aglii i reagować pozytywnie jedynie na wąziutką pracę Aglii Long Redbo czy pulsacyjną Cometa Rainbo. Kultową błystką na okonie są oparte na paletce Comet – Black Fury. W przypadku tych błystek od koloru kropek, czy nawet wklęsłej strony paletki zależy, czy okonie będą brać, czy nie. Okazuje się nawet, że potrafią zupełnie inaczej reagować na zbliżone do siebie odcienie – tłuką na przykład w obrotówki z seledynowymi kropkami, a omijają te z żółtymi lub zupełnie odwrotnie.

Podstawową zasadą łowców okoni jest posiadanie w swoim pudełku jak największej gamy wzorów przynęt w możliwie największej palecie kolorów i w możliwie urozmaiconej skali wielkości – od #00 do #4. Wielki okoń potrafi bowiem bić jedynie w maleńkie przynęty, a np. w tym samym czasie ledwo wymiarowy atakuje wyłącznie potężne czwórki.

Kolejną regułą jest zróżnicowane prowadzenie błystki – niedoświadczonym spinningistom okonie najczęściej biorą w końcowej fazie prowadzenia błystki, czyli „pod szczytówką”. Okoń potrafi płynąć za obrotówką przez bardzo długi odcinek, zaś uderzyć dopiero, kiedy wabik na ostatnich metrach ostro idzie do góry. Jeśli więc Aglię czy Longa poprowadzi się chociażby z naprzemiennym podnoszeniem i opuszczaniem szczytówki lub przekładaniem jej z lewa na prawo i odwrotnie – można się spodziewać brania zaraz po każdej zmianie położenia topu wędki. Atakiem może także skutkować znaczne spowolnienie lub przyśpieszenie zwijania żyłki.

Zmienną, nieco niezrównoważoną, „motylkową” akcję Cometów opisaliśmy w artykule poświęconym podstawowym wzorom tej błystki. Zapewne z tej przyczyny obrotówki te bywają nadzwyczaj skuteczne na pasiaste drapieżniki. Niekiedy jednak nie wystarczy zmienna praca, a np. konieczny jest jakiś ozdobnik – za najskuteczniejszy, niemal magiczny, najlepsi spinningiści uważają twisterek na kotwicy. Comet Rainbo Twis wpisuje się w tą definicję pod każdym względem. Efektywne bywają również – co ciekawe, okonie zdają się atakować nie paletkę, lecz „przywieszkę” – Comety Rainbo Mino, Aglie TW Mino, Aglie Mouche oraz Aglie TW Streamery a także cała rodzina Bugów.

W skrajnie niesprzyjających warunkach, kiedy okonie niczym już nie dają się poruszyć, warto zastosować – nawet na troku bocznym – Aglię Long Mini Saumon, „podwójne zeróweczki” (#00) Aglii Long, podwójne zerówki Aglii Mouche lub ważącą niecały gram Aglię Steamepps (tę można podawać w łowisko nawet muchówką).

Kiedy okonie trzymają się głębszych stanowisk, skuteczne mogą się okazać błystki o przeciążonym korpusie – niesamowicie łowne bywają na głębinach bezstrzemiączkowe obrotówki XD, a także prowadzone bardzo powoli Trout Tandemy. Na 10-12 metrowych blatach oraz stokach wysokich podwodnych górek warto na okoniach wypróbować Aglię Long Heavy #2 czy nawet Aglię Spinnflexa.

W toni oraz na płyciznach znakomicie sprawdzić się mogą Aglie Platium – cóż, kolorystyczną kapryśność okoni podkreśla się niemal zawsze.

Na ewidentnych płyciznach oraz w strefie trzcin i oczeretów warto stosować błystki typu shallow runner, a więc Winner, tudzież dające się prowadzić pod powierzchnią Aglie Pompon oraz dziwaczną Aglię Long Anguillon Rainbo.

W jeziorach trzeba też koniecznie spróbować łowić okonie na małe Syclopsy w różnych barwach – szególnie skuteczne bywają prowadzone pomaleńku przy dnie na skraju litoralu oraz na blatach i powolnych spadkach na głębokościach 5-6 m.

Podsumowując – można okonia złowić niemal na każdą błystkę Meppsa, ale nigdy nie wiadomo na którą akurat… Spinningiści więc nastawieni na pasiastego drapieżnika powinni mieć w pudełku przeogromny wybór błystek w pełnej palecie barw.